Lịch Sử Nghề Thuộc Da Ở Ý: Hành Trình Từ La Mã Cổ Đại Đến Thủ Phủ Da Thuộc Thế Giới
Nghề thuộc da tại Ý là một di sản văn hóa lâu đời, gắn liền với sự phát triển của các trung tâm nổi tiếng như Florence, Pisa, Venice và Santa Croce sull’Arno. Không chỉ là kỹ thuật xử lý da, nghề thuộc da còn thể hiện tinh hoa của thủ công truyền thống Ý – nơi chất lượng, bền vững và thẩm mỹ cùng song hành.
I. Sơ lược về lịch sử nghề thuộc da tại Ý
Nghề thuộc da ở Ý đã có lịch sử kéo dài hơn 2.000 năm – từ thời La Mã cổ đại đến hiện đại. Qua từng thời kỳ – Trung cổ, Phục Hưng, Cách mạng Công nghiệp – các vùng như Santa Croce sull’Arno (Tuscany) và Arzignano (Veneto) dần trở thành những thủ phủ da thuộc của châu Âu, nổi tiếng với chất lượng vượt trội và kỹ thuật thủ công tinh xảo.
Nguồn: UNIC – Italian Tanneries National Union; Leather Naturally
II. Các giai đoạn phát triển tiêu biểu
1. Thời cổ đại: Khởi nguồn từ La Mã (thế kỷ 1 TCN – 5 SCN)
Người La Mã đã sử dụng da để chế tạo giày dép, áo giáp, dây đeo và các vật dụng sinh hoạt hằng ngày. Quy trình thuộc da khi đó chủ yếu dùng tannin tự nhiên từ vỏ cây sồi để tạo độ bền và chống thấm nước.Ví dụ: Tại Pompeii, các nhà khảo cổ tìm thấy dụng cụ thuộc da trong những xưởng nhỏ nằm gần nguồn nước – nơi thực hiện công đoạn ngâm, rửa và xử lý da.
Nguồn: M.M.S. Babbitt, Journal of Roman Studies, 1992
2. Trung cổ: Hội thợ da và làng nghề (thế kỷ 10–15)
Thời kỳ này đánh dấu sự hình thành của các hội thợ da (Arte dei Cuoiai, Arte dei Calzolai) – đóng vai trò kiểm soát chất lượng và bảo vệ quyền lợi nghề nghiệp. Các xưởng da phát triển mạnh tại Florence, Pisa, Venice – đặc biệt là vùng Santa Croce sull’Arno – nơi tận dụng nguồn nước để xử lý da. Ở Florence, nghề da được xem là một ngành danh giá, có luật lệ riêng để đảm bảo vệ sinh nguyên liệu và bảo vệ môi trường sông ngòi. Nguồn: G. Levi, Medieval Italy: An Encyclopedia (Routledge, 2004)
3. Phục Hưng: Da Ý vươn ra thế giới (thế kỷ 16–18)
Sự phát triển của thương mại và tư duy thẩm mỹ thời Phục Hưng giúp da Ý trở thành mặt hàng xuất khẩu chủ lực sang Pháp, Anh, Tây Ban Nha và Trung Đông. Da thuộc thực vật (vegetable-tanned leather) trở nên đặc biệt được ưa chuộng nhờ vẻ đẹp tự nhiên và độ bền. Marco Polo từng nhắc đến thắt lưng và túi da Ý được các thương nhân Trung Đông ưa chuộng vì màu sắc bền và mềm mại.
Nguồn: P. Howard, Leather International, 2001
4. Thế kỷ 19–20: Công nghiệp hóa và tái sinh sau chiến tranh
Sau Cách mạng Công nghiệp và đặc biệt là sau Thế chiến II, ngành da thuộc Ý hiện đại hóa nhanh chóng với sự ra đời của các máy móc và kỹ thuật mới như thuộc da chrome. Các thương hiệu Ý như Gucci, Prada, Ferragamo đã nâng tầm da thuộc thành biểu tượng thời trang toàn cầu. Sau Thế chiến II, nhu cầu về giày da Ý tăng vọt tại Mỹ và châu Âu, giúp ngành da thuộc phục hồi mạnh mẽ và phát triển vượt bậc.
Nguồn: R. Montanari, Leather International, 1998
5. Hiện đại: Ý – trung tâm da thuộc cao cấp toàn cầu
Ngày nay, Ý vẫn giữ vị thế hàng đầu thế giới về da bò chất lượng cao. Ba vùng da nổi bật:
- Santa Croce sull’Arno (Tuscany): nổi tiếng với da thuộc thảo mộc (veg-tan)
- Arzignano (Veneto): dẫn đầu sản lượng da chrome xuất khẩu
- Solofra (Campania): chuyên da dê, da cừu cao cấp
Nhiều xưởng chú trọng phát triển vật liệu xanh – thân thiện môi trường, đón đầu tiêu chuẩn ESG. Hiện tại, Santa Croce sull’Arno sản xuất hơn 60% lượng da thuộc thảo mộc của toàn châu Âu.
Nguồn: UNIC, ICE – Italian Trade Agency
III. Kết luận
Da thuộc Ý – Di sản được kế thừa và nâng tầm
Ngành da thuộc Ý là minh chứng tiêu biểu cho sự kết hợp hài hòa giữa:
- Tay nghề thủ công truyền thống
- Công nghệ hiện đại và tiêu chuẩn quốc tế
- Tư duy sáng tạo thời trang
- Cam kết phát triển bền vững và vật liệu thân thiện môi trường
GreenMoss tự hào mang tinh hoa da thuộc Ý đến gần hơn với thị trường Việt Nam – qua các dòng da bò Ý full grain – aniline- semi-aniline chuẩn quốc tế, ứng dụng hiệu quả trong các dự án bọc nội thất cao cấp, showroom, boutique hotel và villa.
Nguồn: GreenMoss sưu tầm
